پنگوئن آدلی به انگلیسی: Adelie Penguin
شاخه: طنابداران
رده: پرندگان
راسته: گوه سانان(Sphenisciformes)
خانواده: گوگان(Spheniscidae)
سرده: پنگوئن منقاردار(pygoscelis)
نام علمی: Pygoscelis adeliae
گروه: پرندگان
تعداد گونه: 1
مکان: مناطق ساحلی قاره جنوبگان
زیستگاه: قطب جنوب(خشکی و آب)
رنگ: مشکی به همراه سینهی سفید
نوع پوست: پر
اندازه: 40 تا 75 سانتی متر(30-16اینچ)
طول بال: 35 تا 70 سانتی متر(27.5-14 اینچ)
وزن: 3تا 6کیلوگرم(13-7 پوند)
حداکثر سرعت: 72 کیلومتر در ساعت(45 مایل در ساعت)
رژیم غذایی: گوشتخوار
غذای پنگوئن آدلی: کریل، ماهی، ماهی مرکب
شکارچیان پنگوئن آدلی: فک پلنگی، نهنگ قاتل، پرندهی اسکوآ
شیوهی زندگی: روز فعال
رفتار گروهی: کلونی
میانگین طول عمر: 10 تا 20 سال
سن بلوغ جنسی: 2 تا 3 سال
دورهی خوابیدن روی تخم: 2 ماه
میانگین تعداد تخم گذاری در هربار: 2 عدد
پنگوئن تازه متولد شده یا جوان: جوجه پنگوئن
سن جوجه: 90 روز
وضعیت بقا: کمترین نگرانی
جمعیت تقریبی: 5 میلیون
بزرگترین عامل تهدید بقا: افزایش سرعت ذوب یخها
بارزترین ویژگی ظاهری: حلقههای سفید کوچک در اطراف چشم
حقیقت جالب: هر پنگوئن روزانه بیش از 2 کیلوگرم غذا مصرف میکند!
رده بندی و تکامل پنگوئن آدلی
پنگوئن آدلی یکی از کوچکترین و رایجترین گونه از پنگوئنها در اقیانوس منجمد جنوبی و یکی از دو گونهی یافت شده بر روی قارهی قطب جنوب میباشد(گونهی دیگر، پنگوئن امپراطور است که بسیار بزرگتر است). در سال 840 کاشف فرانسوی، ژول دومون دورویل این پنگوئن را به نام همسرش، آدلی نامید. پنگوئن آدلی سازگاری بالایی با قارهی قطب جنوب دارد به طوری که این پرندگان مهاجر زمستان را دور از ساحل و در قسمتهای یخ زدهی شمالی میگذرانند و در ماههای گرمتر تابستان به مناطق ساحلی جنوب برمیگردند.
آناتومی و ویژگیهای ظاهری پنگوئن آدلی
پشت این پنگوئن آبی و مشکی است و شکم و سینهاش کاملاً سفید میباشد. این ترکیب رنگ، پنگوئن آدلی را یکی از قابل شناساییترین گونههای پنگوئن کرده است. سر و نوک آن مشکی است و یک حلقهی سفید دور چشمانش را احاطه کرده است. پاهای قوی و صورتی این پنگوئنها محکم و ناصافند و ناخنهایی دارند که نه تنها به بالا رفتن آنها از صخرهها و رسیدن به منطقهی امن تخمگذاری کمک میکنند بلکه در هنگام سر خوردن روی یخ به آنها کمک میکنند که به جلو حرکت کنند. آنها همچنین از پاهای پردهدار به همراه بالهای کوچکشان برای شنا کردن در آبهای سرد استفاده میکنند.
پراکنش جمعیت و زیستگاه پنگوئن آدلی
از آنجا که پنگوئن آدلی در خط ساحلی قطب جنوب و در جزایر نزدیک به آن زندگی میکند از جنوبیترین پرندگان جهان به شمار میرود. در طول ماههای زمستان این پنگوئنها به سکوهای یخی بزرگ در شمال مهاجرت میکنند که دسترسی به غذا را برای آنها راحتتر میکند و در ماههای گرمتر تابستان به جنوب و سواحل اقیانوسی برمیگردند و به جستجوی زمین بدون یخ در شیب صخرهها برای لانهسازی میپردازند. پنگوئنهای آدلی با جمعیت بیش از نیم میلیون یکی از بزرگترین کلونیهای حیوانی در جهان را بر روی جزیرهی راس(Ross) به وجود آوردهاند. جزیرهی راس در اثر فعالیت چهار آتشفشان بزرگ در دریای راس به وجود آمده است.
رفتار و شیوهی زندگی پنگوئن آدلی
آدلی نیز مثل بقیهی گونههای پنگوئن حیوان بسیار اجتماعی بوده که در گروههای بزرگ به نام کلونی زندگی میکند و معمولاً تعداد آنها به هزاران نفر میرسد. گرچه این پنگوئنها چندان قلمروطلب نیستند ولی زمانی که صحبت بر سر مکان لانه گذاری باشد میتوانند سلطه جو شوند به طوری که دیده شده که سنگهای لانهی همسایهی خود رامیدزدند. پنگوئنها همچنین به طورگروهی شکار میکنند که این خطر شکار شدن توسط حیوانات بزرگتر را کاهش میدهد. پنگوئنها دائماً از طریق زبان بدن و حرکات خاص چشمانشان با هم در تقابل و ارتباطند.
تولید مثل و چرخهی زندگی پنگوئن آدلی
پنگوئنها در طی ماههای نوامبر و دسامبر در تابستان به مکانهای مساعد برای تخمگذاری برمیگردند. پاهای نرمشان به خوبی برای راهپیماییهای طولانی برای یافتن غذا سازگار شده و این زمانی است که یکی از جفتها از لانه و تخمها مراقبت میکند و روزهدار است و منتظر برگشت جفتش است. پنگوئنهای آدلی همیشه در کلونیهای بزرگ جفتگیری میکنند. پنگوئن ماده 2 تخم در دو روز مجزا میگذارد. پنگوئن نر و ماده به نوبت از تخمها مراقبت میکنند در حالی که یکی از آنها برای پیدا کردن غذا تا 10 روز از لانه دور میشود. جوجه پنگوئنهای آدلی یک دندان تخمی در بالای نوک خود دارند که از آن برای شکستن پوستهی تخم استفاده میکنند. زمانی که جوجهها از تخم در آمدند پنگوئن نر و ماده همچنان به نوبت از آنها مراقبت میکنند و دیگری به دنبال یافتن غذا میرود. بعد از یک ماه جوجه پنگوئنها در گروههایی به نام کریچ(Creches) جمع میشوند و زمانی که به 2 تا 3 ماهگی میرسند میتوانند به دریا بروند و از خود مراقبت کنند.
رژیم غذایی پنگوئن آدلی
این پنگوئنها شناگران قوی هستند که تمام مواد غذایی خود را از دریا دریافت میکنند. آنها عمدتاً از کریل(بچه ماهی که در سراسر اقیانوس منجمد جنوبی یافت میشود)، نرم تنان، ماهی مرکب و ماهیان کوچک تغذیه میکنند. در طی380000 سال گذشته، تغییر ناگهانی در رژیم غذایی پنگوئنهای آدلی از ماهی به کریل مشاهده میشود که از 200 سال پیش شروع شد. دلیل آن میتواند کاهش خوک خزدار در اواخر دههی 1700 و نهنگهای بالن در قرن بیستم باشد. کاهش رقابت این شکارچیان در صید کریلها منجر به افزایش آنها گشت که هم اکنون منبع غذایی در دسترستری برای پنگوئنهای آدلی به شمار میرود.
شکارچیان و تهدیدات پنگوئن آدلی
پنگوئنهای آدلی به دلیل شرایط سخت خشکی هیچ شکارچی در روی زمین ندارند. با این حال فوک پلنگی بزرگترین تهدید برای این پنگوئنها در آب است. فوک پلنگی یکی از گونههای جنوبی دریایی و شکارچی غالب در اقیانوس جنوبی است. این پنگوئنها یاد گرفتهاند با شنا در گروههای بزرگ و نرفتن روی سطح نازک یخ به مقابله با این شکارچیان بپردازند. نهنگ قاتل یکی دیگر از شکارچیان اصلی پنگوئن آدلی است اگرچه معمولاً گونههای بزرگتری از پنگوئن را در نواحی شمالیتر شکار میکند.
پرندگان اسکوآ در قطب جنوب شکارچیان تخمهای بی حفاظ و جوجه پنگوئنهایی هستند که از گروه دور افتادهاند.
حقایق و ویژگیهای جالب پنگوئن آدلی
از آنجا که پنگوئن آدلی ساکن یکی از سردترین مکانها در زمین است یک لایهی ضخیم چربی زیر پوست دارد که باعث گرم شدنش میشود. پرهایشان همانند عایق گرما عمل میکند و مثل یک لایهی ضد آب برای حفاظت بیشتر است. پنگوئن آدلی یک شکارچی کارآمد است و قادر به خوردن 2 کیلوگرم غذا در روز است. کلونی پنگوئنها در طی 24 ساعت در حدود 9000 تن غذا مصرف میکند. بالهایشان از آنها شناگران ماهری ساخته که میتوانند تا عمق 175 متری در جستجوی غذا فرو روند. پنگوئن آدلی دندان ندارد ولی در عوض دندانهای تیز خار مانندی روی زبان و سقف دهان خود دارد که در جویدن نقشی ندارد بلکه به گرفتن طعمههای لغزنده و بلعیدن آن کمک میکند.
رابطه پنگوئن آدلی با انسانها
بازدید از پنگوئنهای آدلی در قطب جنوب مدتهاست در برنامهی گردشگران قرار داده شده که با دیدن تعداد زیاد آنها در سواحل و در حین شکار در آب حیرت زده میشوند. این به این معناست که پنگوئن آدلی یکی از شناخته شدهترین گونههای پنگوئن امروزی است. اگرچه کاوشگران قبلی برای دوام آوردن در شرایط سخت آنجا پنگوئنها را شکار میکردند و از گوشت و تخمشان استفاده میکردند.
وضعیت بقا و زندگی امروز پنگوئنها
پنگوئنهای آدلی با وجود محدود بودن به زندگی در قطب جنوب ساحلی یکی از گستردهترین پنگوئنها در نیمکرهی جنوبی هستند. پنگوئن آدلی با بیش از 2.5 میلیون جفت در سراسر قطب جنوب به خوبی با زیستگاه خود سازگار شده است. الگوهای لانه سازی آنها برای دانشمندان شاخصی برای تغییرات آب و هوایی است به طوری که آنها در سواحلی شروع به لانه سازی میکنند که قبلاً پوشیده از یخ بوده است. حداقل نگرانی در وضعیت بقای این پنگوئنها وجود دارد.