زنبور سرخ غول آسای آسیایی بزرگترین گونهی زنبورهای سرخ در جهان است که بعضی مواقع ملکهی آنها تا 5 سانتی متر هم میرسد.
آنها سراسر آسیای شرقی بخصوص در ژاپن یافت میشوند که بعنوان زنبور بزرگ گنجشک مانند هم معروف هستند.
این گونه نباید با زنبور سرخ آسیایی ارام که در سال 2005 به فرانسه آمدند اشتباه گرفته شود گرچه بسیار شبیه هم هستند.
زنبور سرخ آسیایی بنظر میرسد که از زنبور سرخ اروپایی خطرناکتر باشد.
زنبور سرخ اولین بار توسط یک حشره شناس انگلیسی به نام فردریک اسمیت که درساختمان جانور شناسی موزهی انگلیسی کار میکرد در سال 1852 دستهبندی شد.
او بعدها رییس جامعهی حشره شناسان لندن از سال 1862 تا 1863 شد.
آناتومی و شکل ظاهری زنبور سرخ غول آسای آسیایی
این گونه از زنبورهای بی عسل بزرگتر از انواع دیگر هستند و زنبور سرخ آسیایی بطور میانگین بین 2.7 سانتی متر تا 4.5 سانتی متر رشد میکنند و با احتساب بالهایشان 7 سانتی متر هم میشوند.
ملکه تا 5.5 سانتی متر میتواند رشد کند اما در ظاهر شبیه زنبورهای کارگر است که سر نارنجی، آروارههای سیاه و بدن سیاه و طلایی دارد.
زنبور سرخ دو مجموعه چشمی دارد(یکی ترکیبی و یکی حلقهای) که هر دو به رنگ قهوهای هستند و هم راستا با پاهایشان است.
بر خلاف گونههای دیگر زنبور بیعسل و در واقع زنبور عسل، نیش این زنبور خاردار نیست. بنابراین وقتی که استفاده میشود به بدنش متصل است.
این بدین معناست که زنبور سرخ قادر است تا قربانیاش را بطور مکرر نیش بزند و زهر پیچیدهای را وارد بدن قربانیاش بکند که از 8 عنصر شیمیایی مختلف تشکیل شده است.
زیستگاه و گستردگی زنبور سرخ غول آسای آسیایی
زنبور سرخ در سراسر آسیای شرقی در کره، تایوان، اندونزی، نپال، هند و سریلانکا یافت میشود اما بیشتر در کوهستانهای ژاپن وجود دارند.
آنها در جنگلهای ارتفاع بالاتر، هم در مناطق معتدل و هم گرمسیری زندگی میکنند که غذاهای زیادی در آن وجود دارد و برای ساخت کندو هم مناسب است.
کندو توسط زنبور ماده (ملکه) بارور پی ریزی میشود. وی مکان مناسب کندو را انتخاب میکند مثل تنهی تو خالی درخت و در آن شروع میکند با پوست جویده شده لانه میسازد.
لانهی زنبور بی عسل شامل سلولهای تکی است که در کنار هم یک کندو را شکل میدهد.
رفتار و سبک زندگی زنبور سرخ غول آسای آسیایی
زنبور سرخ به داشتن رفتار بسیار پرخاشگرانه و نترس بودن شناخته میشود و به نظر میرسد که از زنبور عسل خوششان میآید.
زنبور سرخ دوست دارند که زنبورهای جوانترشان از لاروهای زنبور عسل تغذیه کنند و در این فرایند کل کندوی عسل را از بین میبرند.
بیش از اینکه از نیششان استفاده کنند، این زنبورها، زنبورهای نگهبان را با استفاده از آروارههای قویشان میکشند.
یک زنبور سرخ قادر است تا 40 زنبور عسل را در هر نیم دقیقه از بین ببرد تا فقط به آنچه که میخواهد دست پیدا کند.
زنبور سرخ حشرات اجتماعی هستند و بصورت کلونی با هم کار میکنند تا غذا تهیه کنند، سایز لانهشان را افزایش دهند و و از جوانترها مراقبت کنند.
آنها به عنوان کارگر شناخته میشوند اما تولید مثل نمیکنند زیرا که این کار ملکه است.
تولید مثل و چرخهی زندگی زنبور سرخ غول آسای آسیایی
زمانی که لانهشان را در بهار میسازند، ملکهی بارور یک تخم تکی در هر سلول میگذارد که در طول یک هفته زنبور از تخم در میآید.
لارو زنبور سرخ فرایند 5 مرحلهای را به منظور بزرگ شدن پشت سر میگذارد که به اسم دگردیسی شناخته میشود.
این کار تا 14 روز طول میکشد که در این نقطه نظر کندو اولین نسل کارگرانش را دارد که اطمینان حاصل میکنند که کولونی کاملاً به خوبی نگهداشته میشود.
اواخر تابستان، جمعیت کلونی به بیشترین حالت خودش که 700 کارگر است میرسد، که بیشتر آنها زنبورهای ماده هستند.
سپس ملکه شروع به تولید تخمهای زنبورهای ماده بارور و زنبورهای نر غیر بارور میکند.
زنبورهای نر زمانی که به بزرگسالی میرسند کندو را ترک میکنند و معمولاً بعد از یک بار جفتگیری میمیرند.
کارگرها و ملکهها بیشتر در پاییز میمیرند و ملکههای بارور جوان را ترک میکنند تا در زمستان زنده بمانند و دوباره آن فرایند را بهار آینده شروع کنند.
رژیم غذایی و طعمههای زنبور سرخ غول آسای آسیایی
زنبور سرخ یک شکارچی غالب در محیط اطرافش است و بیشتر حشرات دیگر به خصوص زنبورهای عسل را شکار میکند.
زنبور سرخ همچنین به کشتن حشرات بزرگتر مثل اخوندک و یا دیگر زنبورهای بیعسل و زنبورهای سرخ هم معروف است.
زنبور سرخ بزرگسال قادر به هضم پروتئینهای جامد نیست و به جای آن فقط مایعات موجود در بدن قربانیانش را میخورد.
سپس لارو یک مایع شفافی را ترشح میکند که بزرگترها مصرف میکنند و بنظر میرسد که کمی انرژی آنها را افزایش میدهد.
زنبور سرخ عمدتاً به جای استفاده از نیش قویشان از آروارههایشان استفاده میکنند تا بتوانند طعمهی خود را شکار کنند.
شکارچیان و تهدیدهای زنبور سرخ غول آسای آسیایی
با توجه به اینکه زنبور سرخ شکارچی راس هرم غذایی در محیط اطراف خودش است، هیچ شکارچی طبیعی در زیستگاه خودش ندارد.
انسانها بزرگترین تهدید برای بزرگترین نوع زنبور بی عسل دنیا هستند و در منطقهای که هستند بیشتر بعنوان غذا توسط انسانها مصرف میشوند.
این مورد به خصوص در کوهستانهای ژاپن که جمعیت این نوع زنبور در بالاترین تعداد خود قرار دارد بیشتر دیده میشود.
برخلاف اندازه و رفتار بد این زنبور، تعداد زنبورهای سرخ در مناطقی رو به کاهش است.
این کاهش بطور عمده به خاطر از دست دادن محل زندگیشان در طول جنگل زدایی است.
زنبورهای عسل در شرق آسیا نیز در حال تقویت فرایند دفاعی خودشان در مقابل زنبورهای سرخ هستند.
زنبور عسل، زنبور سرخ را در لانهاش به دام میاندازد تا زمانی که هوای آنجا برای زنبور سرخ بسیار گرم شود و آن بمیرد.
حقایق و ویژگیهای جالب دربارهی زنبور سرخ غول آسای آسیایی
نیش این زنبور به بلندی 4 سانتی متر هم میرسد زیرا که هیچ خاری ندارد.
این زنبور قادر است که چندین بار قربانیاش را نیش بزند.
زهر تزریق شده توسط نیش بسیار قوی است و شامل 8 عنصر مختلف شیمیایی است که هر یک از این عناصر هدف خاصی دارند.
این عناصر باعث فساد بافتهای بدن و ایجاد مشکل در تنفس است و این موارد نیش را خیلی دردناکتر میکند و حتی زنبورهای سرخ دیگر را هم به سمت قربانی جذب میکند.
زنبور سرخ شکارچی بیرحمی است و فقط تعدادی از آنها قادرند تا یک کولونی با بیش از 30,000 زنبور عسل را فقط در دو یا سه ساعت از بین ببرند.
زمانی که آنها به طور مرتب بزاق تولید شده توسط لارو زنبور سرخ را استفاده کنند انرژی میگیرند.
زمانی که این زنبور طعمهی خود را دنبال میکند، گزارش شده است که مسیری بیش از 96 کیلومتر را با سرعتی بالغ بر 40 کیلومتر بر ساعت طی میکند.
روابط زنبور سرخ غول آسای آسیایی با انسانها
به اندازه کافی عجیب است که این حشرات بزرگ و واقعاً خطرناک در واقع توسط انسانهایی خورده میشوند که در زیستگاه مشابه با این زنبورها زندگی میکنند.
زنبور سرخ توسط برخی بعنوان یک منبع غذایی همیشگی استفاده میشود.
این زنبورها اغلب یا سرخ میشوند و یا بصورت ساشیمی زنبور سرخ خورده میشوند.
برخلاف این واقعیت که زهر این زنبور بسیار قوی است، اینگونه انسان بیشتر آسیبپذیر است و این بدین خاطر است که این سم باعث مرگ آنها میشود.
فقط در ژاپن، 40 نفر هر ساله توسط نیش این زنبور کشته میشوند اما بیشتر این مرگ و میرها بخاطر واکنشهای آلرژیکی و بخاطر چندین بار نیشزدگی است.
حالت محافظت و زندگی امروزهی سرخ غول آسای آسیایی
زنبور سرخ غول آسای آسیایی امروزه در لیست گونههای در معرض خطر انقراض قرار گرفته شده است و باید شرایط اطراف آن برای زنده ماندنش تغییر نکند.
با وجود تسلط آنها روی محیط اطرافشان، جمعیت این زنبور بطور زیادی تحت تأثیر از دست دادن زیستگاهشان در مناطق خاصی شده است و این بیشتر بخاطر جنگل زدایی است.
حقایقی دربارهی زنبور سرخ غول آسای آسیایی
نوع یا گونه: حیوان
طبقهبندی: آرتروپودا
رسته:حشره
طبقهبندی: پرده بالان
خانواده: زنبوران
گونه: زنبور
نام علمی: وسپا ماندارینیا
نام رایج: زنبور سرخ غول آسای آسیایی
نام دیگر: زنبور بزرگ گنجشک مانند
گروه: زنبور بیعسل
تعداد گونه: 1
مکان: شرق آسیا
محل زندگی: جنگلهای متراکم
رنگ: سیاه, قهوهای، قرمز، نارنجی، زرد
نوع پوست: صدفی
اندازه: 2.7 – 5.5 سانتی متر
رژیم غذایی: گوشت خوار
طعمه : زنبور، زنبور عسل، حشرات، زنبور بیعسل
شکارچی: انسان
سرعت: 48 کیلومتر بر ساعت
طول زندگی:4 – 12 سال
سبک زندگی: 24 ساعته
رفتار گروهی: کولونی
سن بلوغ جنسی: 1 سالگی
دورهی تخمگذاری: یک هفته
میانگین تعداد تخم ریزی: 50 تخم
نام زنبور تازه از تخم در آمده: لارو
سن مستقل شدن: 10 روزگی
حالت محافظت: در معرض خطر
میانگین جمعیت: نامشخص
بزرگترین تهدید: از دست دادن محل زندگی
ویژگیهای متمایز: بدنهای پهن سیاه و نارنجی و آروارهی بزرگ
حقیقت بامزه درباره آنها: بزرگترین زنبور در دنیا