خصوصیات تمساح چیست؟

فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: خزندگان
راسته: تمساح سانان
تیره: تمساحیان
سرده: تمساح
نام علمی:Alligator mississippiensis
نام عمومی: تمساح
دیگر نام­ها: Gator(مخفف Alligator)
گروه: خزندگان
تعداد گونه­‌ها: 2
مکان: آمریکای جنوبی و چین
زیستگاه: مرداب‌­ها و باتلاق‌‌­ها
رنگ: سبز، خاکستری، مشکی، قهوه‌ای، زرد
نوع پوست: پولک‌دار
حداکثر سرعت: 24 کیلومتر در ساعت(15 مایل در ساعت)
رژیم: گوشتخوار
طعمه: ماهی، مار، لاک پشت
شکارچیان: انسان، پرندگان، راکون
شیوه‌­ی زندگی: روز فعال/ شب زی
رفتار گروهی: انفرادی
نوع آب محل زندگی: آب شیرین، آب شور
دوره زندگی:30 تا 60 سال
سن بلوغ جنسی: 10 تا 12 سال
مدت زمان خوابیدن روی تخم: 2 ماه
میانگین تعداد تخم گذاری در هر بار: 35 تخم
جوجه تازه از تخم درآمده: Hatchling
سن استقلال: یک الی دو سالگی
وضعیت بقا: کمترین نگرانی
بزرگ­ترین تهدید بقا: آلودگی آب
ویژگی منحصر به فرد: دم عضلانی تمساح که نیمی از طول کل بدن را شامل می‌­شود.
حقیقت جالب توجه: تمساح­ها دو سری پلک دارند!

طبقه بندی  و تکامل تمساح

تمساح­‌ها و دیگر خزندگان بزرگ مانند کروکودیل در یک خانواده قرار دارند ولی تنها بومی دو کشور یعنی جنوب آمریکا و چین هستند(گرچه در این مناطق تمساح‌­ها تقریباً منقرض شده‌اند) تمساح­‌ها کوچک­تر از کروکودیل­‌ها هستند ولی سرعتی بالغ بر 15 مایل برساعت در خشکی دارند که آن‌­ها را تبدیل به سریع­ترین خزندگان عظیم­‌الجثه کرده است. کروکودیل و تمساح علاوه بر اندازه تفاوت‌­های مهم دیگری نیز دارند. به طور مثال پوزه‌­ی تمساح کوتاه­تر از پوزه‌­ی کروکودیل است و هنگامی که دهان آن­­ها بسته است دندان­‌های تمساح دیده نمی‌­شود درحالیکه دندان­های کروکودیل قابل مشاهده است. تمساح‌­ها در زیستگاه­های بومی­‌شان (جنوب آمریکای شمالی) به نام گاتور نیز شهرت دارند.

آناتومی و شکل ظاهری تمساح

تمساح‌­ها خزندگان بزرگی هستند که طول نرهای آن­‌ها تا 4.5 متر می­‌رسد. ماده‌­ها کوتاه­تر و بین 3 تا 3.5 متر درازا دارند. تمساح چینی گونه­‌های بسیار کوچکتری هستند و اندازه‌­شان تقریباً نصف اندازه‌­ی تمساح ماده­‌ی آمریکایی است. پوست تمساح خشک و شاخی است به گونه‌­ای که انگار زره‌ ­پوش شده است که رنگش از زرد گرفته تا سبز و قهوه­‌ای و سرانجام مشکی در سن پیری متغیر است. دم تمساح به طور شگفت‌آوری عضلانی است که از آن برای جلو رفتن در آب استفاده می­‌کند. تمساح­‌ها پاهای کوتاه و قوی دارند و انگشتان پایشان پره‌دار است. پاهایشان نه تنها در شنا کردن به آن­ها کمک می­‌کنند بلکه باعث می‌­شوند بتوانند از کناره­‌های گل آلود رودخانه به راحتی عبور کنند.

پراکنش و زیستگاه تمساح

تمساح آمریکایی را می‌­توان در این مناطق یافت: جنوب شرقی آمریکا(سرتاسر فلوریدا و لوییزیانا، قسمت‌­های جنوبی جورجیا، آلاباما و می سی سی پی، قسمت­‌های ساحلی کارولینای شمالی و جنوبی، شرق تگزاس، جنوب شرقی اوکلاهاما و انتهای جنوبی آرکانزاس. بیشتر جمعیت تمساح­‌ها در فلوریدا و لوییزیانا پراکنده شده‌­اند که بیش از یک میلیون تخمین زده شده­‌اند. تمساح‌­های آمریکایی در مناطقی با آب شیرین مثل برکه­‌ها، مرداب­‌ها، زمین­‌های مرطوب، رود خانه­‌ها، دریاچه­‌ها و باتلاق‌‌­ها و همچنین در مناطق با آب شور زندگی می­‌کنند. فلوریدای جنوبی تنها مکان در دنیاست که تمساح­‌ها و کروکودیل­‌ها با همدیگر در یک مکان زندگی می­‌کنند.

رفتار و شیوه‌­ی زندگی تمساح

تمساح، شکارچی تک رو است که راه رفتنش در خشکی به فرزی و چالاکی آب نیست. آن­ها معمولاً آرامند و با خزیدن و سرخوردن بر روی لبه­‌های لغزنده­‌‍ی شکمشان به جلو حرکت می­‌کنند. تمساح‌­ها حیواناتی قلمروطلب هستند و صداهای مختلفی را در شرایطی خاص مثل اعلام قلمرو، هنگام جفت یابی و هنگام در خطر بودن تمساح­‌های جوان خطاب به مادرشان از خودشان درمی­‌آورند. تمساح­‌های نر نمی‌­توانند مثل ماده‌­ها انواع صداها را ایجاد کنند و در فصل جفتگیری صداهای کمی مثل غریدن از خود درمی‌­آورند که به سبب آن بتوانند رقیب­‌های نر را از ماده‌ی مورد نظرشان دور کنند.

تولید مثل و چرخه­‌ی زندگی تمساح

تمساح­‌ها معمولاً در فصل بهار در غالب گروه­‌های بزرگ دور هم جمع می‌­شوند تا جفت مورد نظرشان را پیدا کنند. تمساح ماده لانه‌­ای از گل، برگ و شاخه‌ها بر روی زمین می‌سازد و تا حدود 50 تخم می‌­گذارد. بچه تمساح‌ها بعد از دو ماه که تخم­‌هایشان با پوشش گیاهی فرسوده و خورد شده گرم نگه داشته شد سر از تخم بیرون می‌­آورند. تمساح­‌های ماده روی تخم­‌ها  نمی‌‍­خوابند ولی لانه را در مقابل شکارچیان گرسنه محافظت می­‌کنند. بچه تمساح­‌ها هنگامی که سر از تخم در می­‌آورند بین 15 تا 20 سانتی متر طول دارند و قابل شکار توسط انواع شکارچیان هستند. آن­ها معمولاً تا دو سالگی در کنار مادرشان می­‌مانند. تمساح‌­ها معمولاً تا 50 سال عمر می­‌کنند ولی مشاهده شده که بعضی از آن­ها زمانی که در اسارتند تا 70 سال هم زنده می‌­مانند.

رژیم غذایی و طعمه­‌ی تمساح

تمساح‌­ها عموماً به طور انفرادی به شکار می­‌پردازند اما تمساح­‌های کوچک­تر و جوان­تر به خصوص در هنگام شکار به صورت گروهی هستند. آن­ها معمولاً از ماهی­‌ها، پستانداران کوچک و پرندگان تغذیه می­‌کنند ولی دیده شده که به حیوانات بسیار بزرگ­تر نیز حمله کرده‌­اند. تمساح بالغ همچنین، گوزن و تمساح­‌های کوچکتر را نیز شکار می­‌کند. در بعضی موارد حمله­‌ی تمساح‌­های بزرگ­تر به پلنگ  و خرس سیاه در فلوریدا گزارش شده که آن­ها را تبدیل به شکارچیان اصلی در منطقه کرده است. انسان­‌ها و حیوانات خانگی نیز از حمله­‌ی تمساح­‌ها بی‌نصیب نبوده‌­اند!

شکارچیان تمساح و خطرات احتمالی

تمساح با شکار حیوانات بسیار بزرگ در راس شکارچیان منطقه­‌ی خود قرار دارد. انسان تنها شکارچی تمساح بالغ است به طوری که جمعیت آن­ها تقریباً رو به انقراض است. انسان­‌ها آن­‌ها را برای گوشت و پوست منحصر به فردشان در تولید انواع محصولات شکار می­‌کنند. بچه تمساح‌­ها نیز توسط راکون­‌ها، پرندگان، گربه‌­ی دم کوتاه(Bobcats) و حتی تمساح‌­های دیگر شکار می‌­شوند. با وجود ممنوعیت شکار آن­ها در بسیاری از مناطق آمریکای شمالی، خطر انقراض آن­ها به خاطر از بین رفتن زیستگاه طبیعی­‌شان و آلودگی زیاد آب از بین نرفته است.

حقایق و ویژگی­‌های جالب در رابطه با تمساح­‌ها

محققان بر این باورند که قدمت دی.ان.ای تمساح­‌ها حتی به قبل از زمان دایناسورها برمی­‌گردد که این نشان می­‌دهد با وجود انقراض دایناسورها آن­ها موفق به ادامه‌­ی بقا شدند. تحقیقات علمی دورترین تاریخ گونه­‌های تمساح را به 150 میلیون سال پیش نسبت داده است. تمساح چینی  شدیداً در معرض خطرند به طوری که اخیراً تنها در دره­‌ی رودخانه­‌‎ی  Yangtze یافت می‌­شوند و حدوداً 100 تمساح در حیات وحش باقی مانده است. تعداد تمساح‌­های چینی در باغ­ وحش­‌های سراسر دنیا بیشتر از تمساح­‌ها در حیات وحش است. تمساح 80 دندان دارد که شکل آن به گونه‌ای است که به راحتی در بدن طعمه فرو می‌­رود. آن­ها در صورتی­ که دندانشان را از دست بدهند دندان جدیدی به جای آن رشد می­‌کند.

رابطه­‌ی تمساح و  انسان

برخلاف کروکودیل‌­ها، تمساح­‌ها بلافاصله انسان را به شکل طعمه نمی­‌بینند ولی اگر تحریک شوند برای دفاع از خود ممکن است حمله کنند. حمله­‌ی آن­ها به انسان معمول نیست ولی اگر انسان­‌ها در قلمروی آن­ها باشند و احساس خطر کنند قطعاً حمله خواهند کرد. آن­ها همچنین اگر نزدیک به محل سکونت انسان­‌ها باشند به حیوانات اهلی مثل حیوانات خانگی و چارپایان حمله می­‌کنند. شکار تمساح باعث شد که در اواخر قرن گذشته تمساح­‌های آمریکایی به طور کامل رو به نابودی بروند و همچنین جمعیت تمساح چینی شدیداً کاهش یافت. خوشبختانه وخامت اوضاع در آمریکا قبل از آنکه خیلی دیر شود شناسایی شد و با حفاظت از آن­ها جمعیت‌شان افزایش یافت.

وضعیت بقای تمساح و زندگی کنونی‌­اش

زمانی تمساح آمریکایی جزو گونه­‌های در خطر انقراض قرار داشت اما به لطف حفاظت زیستگاه و قوانین حفاظتی فدرال جمعیت‌شان در فلوریدا و لوییزیانا افزایش یافت و به بیش از یک میلیون در آمریکا رسید. گرچه در حال حاضر زیستگاه آن­ها به دلیل جنگل‌زدایی و آلودگی آب در وضعیت خطرناک است. داستان تمساح­ چینی کاملاً متفاوت است به گونه­‌ای که کمتر از 100 تمساح در دره­‌ی رودخانه‌ی Yangtze باقی مانده که شدیداً در معرض خطر و متاسفانه در شرف نابودی هستند.